Τί είναι ο διαβήτης?
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών.
Οι πιο κοινές μορφές του είναι 3:
- ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι
- ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ
- και ο διαβήτης κυήσεως
υπάρχουν όμως και κάποιες πιο σπάνιες μορφές.
Σε όλες αυτές τις μορφές διαβήτη το κοινό χαρακτηριστικό είναι η υπεργλυκαιμία, δηλαδή οι αυξημένες τιμές σακχάρου στο αίμα.
Ο διαβήτης τύπου Ι οφείλεται στην καταστροφή των Β κυττάρων του παγκρέατος, που παράγουν ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 1 χαρακτηρίζεται από απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης και για τη θεραπεία του είναι απαραίτητη η εξωγενής χορήγησή της.
Ο διαβήτης τύπου ΙΙ οφείλεται σε συνδυασμό διαταραχής της έκκρισης και της δράσης της ινσουλίνης (αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη/ insulin resistance).
Ο διαβήτης κυήσεως προκύπτει ως επιπλοκή της κύησης και χρήζει μεγάλης προσοχής τόσο για την υγεία του εμβρύου όσο και της μέλλουσας μαμάς. Συνήθως αντιμετωπίζεται με σωστή διατροφική αντιμετώπιση μετά το πέρας της κυήσεως δεν έχει περεταίρω προβλήματα η μητέρα.
Η σχέση του διαβήτη με την άσκηση
Από τους πιο σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ή την επιδείνωση του διαβήτη (που περνάνε εντελώς από το χέρι μας) είναι η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή. Επομένως από τα πρώτα και σημαντικότερα βήματα στη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη είναι η δίαιτα και η άσκηση.
Σύμφωνα με την κα Γιούλη Αργυρακοπούλου, Παθολόγο Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθύντρια της Διαβητολογικής Μονάδας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, ακόμα και όταν είναι απαραίτητη η προσθήκη φαρμακευτικής αγωγής, δεν πρέπει ποτέ να παραλείπονται οι υγειινοδιαιτητικές οδηγίες. Όπως μας εξηγεί, δεν είναι λίγες οι φορές που ακόμα και μικρή απώλεια βάρους σε συνδυασμό με άσκηση επαρκούν για τη ρύθμιση των σακχάρων σε άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ.
Η άσκηση είναι πολύ σημαντική για την ρύθμιση του σακχάρου διότι σε συνδυασμό με κατάλληλη διατροφή και θεραπευτική αγωγή, ο διαβήτης μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά.
Η άσκηση βοηθά τα κύτταρά μας να γίνουν πιο ευαίσθητα στη δράση της ινσουλίνης, στη μείωση του ζαχάρου και την μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.
Τι πρέπει να προσέξουμε όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε γυμναστική:
Ανεξάρτητα από τον τύπο διαβήτη που μπορεί να έχει κάποιος, η άσκηση θα συμβάλει αποτελεσματικά στην βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της ζωής του. Φυσικά ανάλογα τον τύπο διαβήτη υπάρχουν κάποια πράγματα που θα πρέπει να προσέξουμε:
Πριν ξεκινήσει κάποιος με (οποιονδήποτε τύπο) διαβήτη τη γυμναστική είναι απαραίτητο να συμβουλευτεί το γιατρό του.
Ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές διακυμάνσεις στο σάκχαρο του είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθείται ώστε να δημιουργηθεί ένα πλάνο εξατομικευμένο πάνω στις ανάγκες του και στο πώς ανταποκρίνεται ο οργανισμός του στην άσκηση.
Θα πρέπει να καταγράψει το σάκχαρο του πριν και μετά την άσκηση ώστε να συζητήσει με τον γιατρό του το πως θα κινηθεί και για να ενημερωθεί για το τι θα πρέπει να προσέχει ώστε να μην πάθει υπογλυκαιμία κατά τη διάρκεια ή μετά την άσκηση.
Παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπόψιν είναι:
- Η τιμή του σακχάρου πριν την άσκηση
- Η διάρκεια της άσκησης
- Η δόση της ινσουλίνης που χορηγείται.
Καθώς κάθε τύπος άσκησης επιδρά διαφορετικά στον οργανισμό ο ασκούμενος θα πρέπει να μετρά συχνά το σάκχαρο – πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση και να τα συζητά με το θεράποντα ιατρό του, αφού αυτό μπορεί να αυξηθεί κατά την διάρκεια ή μετά την άσκηση ειδικά αν η ένταση είναι μεγάλη και θα πρέπει να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες.
Συχνά αυξημένη ένταση άσκησης συνοδεύεται από μειωμένη δόση ινσουλίνης και το αντίθετο ενώ είναι σημαντική η πρόσληψη ενός σνάκ στην περίπτωση που τα επίπεδα του σακχάρου είναι χαμηλά πριν την έναρξη της δραστηριότητας – ειδικά αν αυτή είναι προγραμματισμένη να διαρκέσει πάνω από 30 λεπτά (στην περίπτωση χρήσης αντλίας αυτό δεν είναι απαραίτητο αλλά χρειάζεται ρύθμιση η αντλία).
Στους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 η άσκηση είναι απαραίτητη για τον έλεγχο του σακχάρου και του βάρος τους. Η άσκηση μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη μειώνοντας ή ακόμα και εξαλείφοντας την ανάγκη για περισσότερα φάρμακα.
Έχω διαβήτη – τι γυμναστική να κάνω?
Μια ερώτηση που την ακούμε συχνά. Η απάντηση είναι απλή – αυτό που σε ευχαριστεί περισσότερο ώστε να απολαμβάνεις να γυμνάζεσαι σε βάθος χρόνου και να μην αισθάνεσαι ότι κάνεις αγγαρεία. Ευτυχώς υπάρχουν πολλές ευεργετικές επιλογές άσκησης!
Διάβασε παρακάτω για να δείς τα οφέλη της αερόβιας άσκησης καθώς και των ασκήσεων με βάρη για την αντιμετώπιση του διαβήτη.
Αερόβια άσκηση
Η αερόβια άσκηση βοηθά το σώμα σου να χρησιμοποιεί την ινσουλίνη καλύτερα, δυναμώνει τη καρδιά και τα οστά, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και μειώνει το σάκχαρο, την πίεση και την χοληστερίνη. Η διάρκεια, η συχνότητα και η ένταση της προπόνησης εξαρτώνται από το αν γυμνάζεστε ήδη, το διαθέσιμο χρόνο σας, την ανταπόκρισή σας στο προπονητικό ερέθισμα, και το αν χρειάζεται να χάσετε βάρος η όχι.
Ενδεικτικές δραστηριότητες (αλλά όχι μόνο) είναι:
- Ελαφρύ τρέξιμο, η γρήγορο περπάτημα
- Ποδήλατο σταθερό ή δρόμου
- Στεπ ή ελλειπτικό
- Προγράμματα aerobic
- Τένις
- Χορός
Δοκίμασε να ξεκινήσεις να περπατάς 30 λεπτά 3 φορές την εβδομάδα και σταδιακά αύξησε την ένταση και τη διάρκεια!
Ασκήσεις με Βάρη
Η άσκηση με αντιστάσεις είναι πολύ σημαντική για τα άτομα με διαβήτη καθώς κάνουν το σώμα μας πιο ευαίσθητο στη δράση της ινσουλίνης και μπορούν να μειώσουν το σάκχαρο.
Θα ήταν καλό να κάνεις ασκήσεις με βάρη 2 φορές την εβδομάδα επιπρόσθετα στην αερόβια άσκηση.
Μερικά είδη ασκήσεων με βάρη ή αντιστάσεις περιλαμβάνουν:
- Μηχανήματα με βάρη και ελεύθερα βάρη
- Λάστιχα
- Ασκήσεις με το βάρος του σώματος (πους-απς, έλξεις)
Τώρα που τα ξέρεις αυτά, ακολούθησε τα παρακάτω βήματα για να ξεκινήσεις γυμναστική:
- Συζήτησε με τον γιατρό σου ότι θέλεις να ξεκινήσεις τη γυμναστική
- Σχεδίασε με το γιατρό και το γυμναστή σου ένα πρόγραμμα άσκησης που να ανταποκρίνεται στην αγωγή σου, την ύπαρξη επιπλοκών και τις ιδιαίτερες ανάγκες σου.
Για κάθε 1 ώρα άσκησης κατανάλωσε 15 γραμμάρια υδατανθράκων πρίν ή μετά την άσκηση. - Στόχευσε να γυμναστείς 20 με 60 λεπτά τέσσερις ημέρες την εβδομάδα.
- Δυο φορές την εβδομάδα πρέπει να κάνεις ασκήσεις με ελαφριά βάρη, σε πολλές επαναλήψεις.
- Ξεκίνα σιγά σιγά, και προοδευτικά αύξησε σε ένταση και διάρκεια το πρόγραμμα σου.
- Να αποφεύγεις την άσκηση όταν η τιμή του σακχάρου είναι αρκετά υψηλή.
- Μη παραλείπεις να πίνεις πολλά υγρά πριν και μετά την άσκηση.